وقتی كودكان شروع به بدزبانی، تمسخر، پرخاش، استفاده از كلمات نامطلوب و گاه فحش دادن می كنند، ما به شكلی غمناك، متوجه قدرت شگفت آور كودك در تقلید كلمات خوب و بد خودمان و اطرافیان می شویم.

بدزبانی،‌ تنها از راه آموختن و مواجه شدن با كلمات نامناسب به وجود می آید، بنابراین باید موقعیت هایی را كه طی آن ممكن است كودك این كلمات نامطلوب را بشنود، محدود كنید. یعنی مواظب برنامه های تلویزیونی كه كودك می بیند، دوستانی كه با آنها رفت و آمد دارید و طرز صحبت خود باشید تا بتوانید این كلمات را از مجموعه لغاتی كه كودك به كار می برد حذف كنید. توصیه های زیر به شما كمك می كند در تربیت كودك خود تأثیرگذار وموفق تر باشید.

1 - بدزبانی كودك را نادیده بگیرید :
اگربه طور اتفاقی،‌ كودكتان واژه ناشایستی را به كار برد، سعی كنید به بد زبانی او، بی توجهی نشان دهید. وانمود كنید كه آن را هرگز نشنیده اید، بنابراین هرگونه تأثیر آن را بر خودتان از بین برده و بازی او را به یك بازی یك نفره تبدیل كنید، چیزی كه اصلاً برای كودكان جالب نیست.

2 - از خوش زبانی كودك تعریف و تمجید كنید :
بگذارید كودك بداند چه نوع گفتاری را می پسندید. هر بار كه بدزبانی نمی كند به این امر اشاره كنید. برای مثال بگویید « خوشم می آید وقتی سؤالی از تو می پرسم آرام جواب می دهی. » در عمل به او نشان دهید كه كدام گفتار وی، بدزبانی شمرده می شود.

3 - خودتان هم بدزبانی نكنید :
از آن جا كه می دانید بدزبانی شیوه ای است كه كودك برای اعمال كنترل بر شما به كار می گیرد، پس خودتان بدزبانی نكنید. او ممكن است به دنبال راه هایی باشد تا عمداً شما را عصبانی كند و با بدزبانی، توجه شما را به خود جلب كند. پس از شركت در این بازی خودداری كنید.

4 - بدزبانی را به كودك آموزش ندهید :
پاسخ دادن به كودك در حالت عصبانیت، تنها به او می آموزد چگونه بدزبانی كند. هر چند دشوار است ولی وقتی با عصبانیت سر شما فریاد می كشد، شما متقابلاً این كار را انجام ندهید، بلكه سعی كنید با احترام گذاشتن به كودك، احترام گذاشتن به دیگران را به او آموزش دهید. نسبت به كودك خود مؤدب باشید، گویی كه او میهمان است.

5 - با كودك همان گونه حرف بزنید كه مایلید با شما حرف بزند :
به كودك بیاموزید چگونه از بیانی كه شما دوست دارید، استفاده كند. در بین صحبت ها از این كلمات استفاده كنید. « ممنونم، لطفاً، متأسفم و ... » هم چنین به او بیاموزید تنها آن چه گفته می شود، بدزبانی محسوب نمی شود، بلكه گاهی لحن سخن گفتن هم ناخوشایند به نظر می رسد.

6 - برای كودك توضیح دهید كه بدزبانی یعنی چه :
لازم است فكر كنید آیا كودك بد زبانی می كند یا فقط شیوه بیانش این گونه است ؟ در این میان می توان مواردی از این دست را ذكر كرد : طعنه زدن، به كار بردن اسم كوچك برخی افراد، با فریاد پاسخ گفتن و سرپیچی گستاخانه، بدزبانی تلقی می شود ولی حالات امتناع ساده مانند « نمی خواهم كه » غرغر كردن و پرسش هایی مانند « آیا باید » تنها اظهار عقیده محسوب می شوند نه بدزبانی.

7 - بر گفتار دوستان، رسانه ها و خودتان نظارت كنید :
توجه كنید كه خودتان و اطرافیانتان چگونه صحبت می كنید. دقت كنید كه كودكان، تا حد امكان كمتر سخن ناخوشایند، نیش دار و یا دو پهلو بشنوند و یاد بگیرند.

8 - به دلیل بدزبانی، كودك را تنبیه نكنید :
تنبیه را برای موارد مهم و رفتارهای زیان باری بگذارید كه برای خود كودك و دیگران آزار دهنده و خطرناك است. بدزبانی هم، در بدترین حالت، آزاردهنده است ولی هیچ تجربه ای در دست نیست كه نشان دهد با تنبیه كردن به دلیل بی احترامی، كودك، مؤدب و محترم می شود. مجازات، تنها ترس را می آموزد و نه احترام را.

9 - لقب دادن را آموزش ندهید :
گاه والدین، به راحتی همان القاب تمسخر آمیزی را كه كودك به زبان می آورد به سرش فریاد می كشند، برای مثال : « كودن! نمی دانی كه نباید به كسی لقب بد داد ». این كار به كودك اجازه می دهد تا همان كلماتی را كه شما استفاده می كنید، به كار ببرد. خشم خود را كنترل كرده و به او توضیح دهید كه چه طور و چرا این قدر عصبانی شده اید.

10 - به دلیل لقب دادن، كودك را تنبیه نكنید :
اگر كودك را به دلیل لقب دادن مجازات كنید، هرگاه از او دور باشید از این واژه ها استفاده می كند. اعمال مجازات شدید برای درمان بدزبانی به كودك می آموزد كه چگونه كاری را پنهان انجام دهد.

11 . از به كار بردن القاب طنز آمیز و خودمانی پرهیز كنید :
از صدا كردن كودك خود با القایی كه گاه به دلیل احساس صمیمی بودن از آن ها استفاده می كنید ولی نمی خواهید او برای صدا كردن دیگران از آن ها استفاده كند، اجتناب كنید. به عنوان مثال گفتن كلمه وروجك یا شیطون، می تواند به دلیل تقلید كودك از شما استفاده شود.

12 - اجازه ندهید به كودك، القاب بد بدهند :
راه های مطلوبی را به كودك پیشنهاد كنید تا زمانی كه دیگران به او لقب می دهند، از طریق آن ها واكنش نشان دهد. برای مثال بگویید « وقتی دوستت با اسم بدی شما را صدا زد، به او بگو تا موقعی كه اسم بدی شما را صدا زد، به او بگو تا موقعی كه اسم خودم را صدا نكنی با تو بازی نمی كنم و جواب تو را نمی دهم. »

13 - اسامی بد و خوب را برای كودك مشخص كنید :
به طور دقیق برای كودك توضیح دهید كه از چه نام هایی نباید استفاده كند. تنها در این صورت می توانید از او انتظار داشته باشید كه لقب های « مجاز » و « غیر مجاز » را بشناسد.